Once There was a Tree

Written by Natalia Romanova

Tibetan translation by Khenpo Sherab Tenzin

སྔོན་མ་སྔོན་མར་སྡོང་པོ་ཞིག་ཡོད། ནཱ་ཐ་ལི་ཡ། རོ་མ་ནོ་ཝ་ཡིས་བརྩམས། ཤེས་རབ་བསྟན་འཛིན་གྱིས་བསྒྱུར།

Once there was a tree. It had grown for many years and now it was growing old. Dark clouds swept across the sky. Rain fell, thunder roared, and a lightning bolt split the tree in two.
 

སྔོན་མ་སྔོན་མར་སྡོང་པོ་ཞིག་ཡོད། དེ་ནི་ལོ་མང་པོར་འཚར་ལོངས་བྱུང་བ་དང་། ད་ནི་རྒས་ནས་འགྲོ་གི་འདུག། སྤྲིན་པ་ནག་པོ་འཁྲིགས་ནས་ནམ་མཁའ་ལ་ཁྱབ། ཆར་བ་བབས། འབྲུག་སྒྲ་ལྡིར་། གློག་འཁྱུག་ནས་སྡོང་པོ་དེ་དུམ་བུ་གཉིས་སུ་གཤག་པ་རེད། 

A woodsman came upon the broken tree and sawed it down so that only the stump remained. Soon a bark beetle with long feelers settled in. The beetle loved the stump and laid her eggs under its bark. The eggs hatched and tiny maggots emerged.  All summer long they gnawed tunnels in the bark. Winter came and they slept. When they awoke in the spring with long feelers of their own, it was time to fly away. 

 

ཤིང་མཁན་ཞིག་སྡོང་པོ་ཆག་གྲུམ་ཤོར་སར་ཡོང་ནས། སྡོང་པོ་ཆ་ཚང་སོག་ལེ་ཡིས་བྲེག་སྟེ། སྡོང་པོའི་རྩ་རྡུམ་མ་གཏོགས་མ་ལུས་པ་རེད།  ཡུན་རིང་མ་འགོར་བར། ཚོར་མདའ་རིང་པོ་ཡོད་པའི་ཤིང་ལྤགས་སྦུར་པ་ཞིག། དེའི་ནང་དུ་བསྡད་པ་རེད། འབུ་སྦུར་པ་སྡོང་པོའི་རྩ་རྡུམ་ལ་དགའ་ཞིང་། མོའི་སྒོ་ང་ཤིང་ལྤགས་འོག་ཏུ་བཞག་པ་རེད། སྒོ་ང་སྨིན་ནས་ཤ་འབུ་ཆུང་ཆུང་མང་པོ་སྐྱེས་པ་རེད།  དབྱར་ཁའི་དུས་ཚོད་གང་པོར། ཁོ་ཚོས་ཤིང་ལྤགས་ནང་དུ་སོ་འབྲད་རྒྱག་ནས་ཕུག་ལམ་བཟོས་པ་རེད། དགུན་ཁ་སླེབས་ནས་ཁོ་ཚོ་ཁུང་བུའི་ནང་དུ་ཉལ་བ་རེད། དཔྱིད་ཀར་ཁོ་ཚོ་གཉིད་ལས་སད་དུས། ཤ་འབུ་ཆུང་ཆུང་དེ་ཚོ། རང་ཉིད་ཀྱི་ཚོར་མདའ་རིང་པོ་རེ་ཡོད་པས། འཕུར་བའི་དུས་ལ་སླེབས་པ་རེད། 

 

But the tree stump was not deserted for long. With all the entrances and exits the maggots had made, here was the perfect place for ants to live. One ant brought a leaf, another a twig, and another a grain of sand. They cleared out the tunnels and made the stump their home.

 

ཡིན་ནའང་སྡོང་པོའི་རྩ་རྡུམ་དེ། ཁེར་རྐྱང་བྱས་ནས་ཡུན་རིང་པོར་ལུས་མེད། སྦུར་པས་བཟོས་པའི་ཨི་ཁུང་དེ་ཚོ་ནས། གྲོག་མ་ཡོང་ནས་སྡོང་པོའི་རྩ་རྡུམ་དེ། གྲོག་མའི་སྡོད་ས་ཡག་ཤོས་སུ་གྱུར་པ་རེད། གྲོག་མ་གཅིག་གིས་ལོ་མ་ཞིག་དང་། གཞན་ཞིག་གིས་བྱེ་མ་རྡོག་པོ་ཞིག་འཁྱེར་ཡོང་བ་རེད། ཁོ་ཚོས་ཕུག་ལམ་སྟོང་པར་བཟོས་ནས། སྡོང་པོའི་རྩ་རྡུམ་གྲོག་མའི་རང་ཁྱིམ་དུ་བཟོས་པ་རེད། 

 

A bear approached the tree stump, sniffed at it, and sharpened her claws on the bark.  The stump was hers, like everything else around. Even the ants in the stump were hers, and no other bear would dare disturb them. 

 

དོམ་ཞིག་སྡོང་པོའི་རྩ་རྡུམ་གྱི་མཁྲིས་ལ་ཡོང་ནས་དྲི་མ་སྣོམ། ཤིང་ལྤགས་སྟེང་དུ་སྡེར་མོ་བརྡར་ནས་རྣོ་པོ་བཟོས། མཐའ་འཁོར་གྱི་དངོས་པོ་གཞན་དག་དང་འདྲ་བར། སྡོང་པོའི་རྩ་རྡུམ་དེ་ཡང་མོའི་རེད། ཐ་ན་སྡོང་པོའི་རྩ་རྡུམ་ནང་གི་གྲོག་མ་ཡང་མོའི་རེད། དོམ་གཞན་པ་སུ་ཞིག་གིས་ཀྱང་མོ་ལ་བར་ཆད་བཟོ་མི་ཕོད། 

 

A titmouse flew down and landed on the stump.  She spotted an ant dragging a caterpillar and pecked at it. Now the caterpillar was hers. The ants were hers, too, and so was the tree stump. No other birds would come near.

 

བྱིའུ་ཆུང་(titmouse)ཞིག་འཕུར་ནས་སྡོང་པོའི་རྩ་རྡུམ་སྟེང་དུ་བབས་པ་རེད། མོས་གྲོག་མ་ཞིག་གིས་སྤུ་གཟེངས་འབུ་ཕྲུག་ཅིག་འདྲུད་པ་མཐོང་ནས། མོས་དེ་ལ་མཆུ་འཐོག་རྒྱག་པ་རེད། ད་ནི་སྤུ་གཟེངས་འབུ་ཕྲུག་ནི་མོའི་ཆགས་པ་རེད། གྲོག་མ་ཡང་མོའི་རེད། སྡོང་པོའི་རྩ་རྡུམ་ཡང་མོའི་རེད། བྱ་གཞན་པ་མཁྲིས་ལ་ཡོང་མི་ཕོད། 

One rainy day a frog found shelter in a hole in the tree stump. Time and weather had dug these holes, which would protect others who also passed by. The warm sun dried the tree stump, and soon a new occupant had moved in – an earwig.  Liking nothing better than the shade, he crept under the bark to sleep.

 

​​ཆར་པ་འབབ་པའི་ཉིན་ཞིག་ལ། སྦལ་པ་ཞིག་གིས་སྡོང་པོའི་རྩ་རྡུམ་གྱི་ཁུང་བུ་ཞིག་གི་ནང་དུ། སྡོད་ས་ཞིག་རྙེད་པ་རེད། ཁུང་བུ་འདི་ཚོ་དུས་ཚོད་དང་། གནམ་གཤིས་ཀྱིས་བརྐོས་པ་ཞིག་རེད། ཕར་ཚུར་འགྲོ་མཁན་སྲོག་ཆགས་གཞན་དག་ལ། སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། 

 

ཉི་འོད་དྲོ་སོབ་སོབ་ཀྱིས། སྡོང་པོའི་རྩ་རྡུམ་དེ་སྐམ་པོར་བཟོས་པ་རེད། ཡུན་རིང་མ་འགོར་བར། རྣ་འབུ་(earwig)ཟེར་བའི། སྡོད་མཁན་གསར་པ་ཞིག་དེའི་ནང་དུ་སྤོས་པ་རེད། གྲིབ་བསིལ་ལས་ལྷག་པ་ཞིག་མེད་པས། ཁོས་ཤིང་ལྤགས་ཀྱི་འོག་ཏུ་ཉལ་ནས་གཉིད་ཁུག་པ་རེད། 

A man was walking in the woods and saw the tree stump.  He sat down on it to rest, and now the tree stump was his.  The man thought he owned the forest- and the earth- so why not the tree stump?

 

​​མི་ཞིག་ནགས་ཚལ་དུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་སྐབས་སུ། སྡོང་པོའི་རྩ་རྡུམ་དེ་མཐོང་བ་རེད།  ཁོ་དེའི་སྟེང་དུ་བསྡད་ནས། ངལ་གསོ་རྒྱག་པ་རེད། ད་ནི་སྡོང་པོའི་རྩ་རྡུམ་དེ་ཁོའི་ཆགས་པ་རེད།  མི་དེས་ནགས་ཚལ་དེ་དང་། ཐ་ན་འཛམ་གླིང་ཡོངས་རྫོགས། ཁོ་ལ་དབང་གི་ཡོད་བསམ་ནས། སྡོང་པོའི་རྩ་རྡུམ་དེའང་ཁོ་ལ་མི་དབང་བའི་རྒྱུ་མཚན་མི་འདུག་བསམས་པ་རེད།

But who really owns the tree stump?
The bark beetle that gnaws tunnels inside it?
The ants that travel through the tunnels?
The earwig that sleeps under its bark?
Or the bear that uses it to sharpen her claws?
Does it belong to the titmouse that flies down upon it?
The frog that finds shelter in one of its holes?
Or the man who believes he owns the forest?

 

ཡིན་ནའང་སྡོང་པོའི་རྩ་རྡུམ་དེ། དངོས་གནས་སུ་ཞིག་ལ་དབང་གི་ཡོད་དམ།

ཤིང་ལྤགས་ལ་སོ་འབྲད་རྒྱག་ནས། ཕུག་ལམ་བཟོ་མཁན་གྱི་འབུ་སྦུར་པ་དེ་ཡིན་ནམ། 

ཕུག་ལམ་བརྒྱུད་ནས་འགྲོ་བའི་གྲོག་མ་དེ་ཚོ་ཡིན་ནམ།

དེའི་ཤིང་ལྤགས་འོག་ཏུ་ཉལ་བའི་རྣ་འབུ་དེ་ཡིན་ནམ། 

ཡང་ན་དེའི་སྟེང་ལ་སྡེར་མོ་རྣོ་པོར་བཟོ་མཁན་གྱི་དོམ་དེ་ཡིན་ནམ།

དེའི་སྟེང་དུ་འཕུར་ནས་ཡོང་བའི་བྱིའུ་ཆུང་(titmouse)ཡིན་ནམ།

དེའི་ཁུང་བུ་ཞིག་གི་ནང་དུ་གབ་ས་རྙེད་པའི་སྦལ་པ་དེ་ཡིན་ནམ།

ཡང་ན་ནགས་ཚལ་ཡོད་ཚད་ཁོའི་ཡིན་བསམ་མཁན་གྱི་མི་དེ་ཡིན་ནམ།

Maybe the tree stump belongs to all- the beatles and the ants, the bear and the titmouse, the frog, the earwig, and even the man.  All must live together.

 

གཅིག་བྱས་ན་སྡོང་པོའི་རྩ་རྡུམ་ནི། འབུ་སྦུར་པ་དང་གྲོག་མ། དོམ་དང་བྱིའུ་ཆུང་(titmouse)། སྦལ་པ། རྣ་འབུ། ཐ་ན་མི་བཅས་ཚང་མ་ལ་དབང་གི་ཡོད་འགྲོ། ཚང་མས་མཉམ་དུ་འཚོ་བ་སྐྱེལ་དགོས་རེད།

Meanwhile the tree stump gets older and older.  The sun warms it; the rain cools it. Soon it begins to rot. Night comes, and the forest is cast in moonlight.  What remains of the tree stump glows in the dark?
 

དེ་དང་མཉམ་དུ། སྡོང་པོའི་རྩ་རྡུམ་དེ་རྒས་ནས་འགྲོ་གི་ཡོད། ཉི་འོད་ཀྱིས་དྲོ་སོབ་སོབ་དང་། ཆར་པས་བསིལ་པོར་བཟོ་གི་ཡོད། ཡུན་རིང་མ་འགོར་བར། དེ་ནི་རུལ་ནས་འགྲོ་གི་རེད། མཚན་མོ་སླེབས་པ་དང་ནགས་ཚལ་ལ་ཟླ་འོད་ཕོག། མུན་ནག་གི་ནང་དུ། སྡོང་པོའི་རྩ་རྡུམ་གྱི་ལྷག་རོ་ནས། འོད་མདངས་འཕྲོ་གི་ཡོད། 

Now the tree stump is gone.
A new tree has grown in its place.
A titmouse is perched in its branches- it is her tree.
An ant crawls up high on her tree.
A bear lumbers by and sharpens his claws on the bark.

        

ད་ནི་སྡོང་པོའི་རྩ་རྡུམ་མེད་པར་གྱུར་སོང་། 

དེའི་ས་ཆ་ལ། སྡོང་པོ་གསར་པ་ཞིག་སྐྱེས་ཡོད།

སྡོང་པོའི་ཡལ་གའི་ནང་དུ། བྱིའུ་ཆུང་(titmouse)ཞིག་སྡོད་ཡོད། དེ་ནི་མོའི་སྡོང་པོ་རེད།

གྲོག་མ་ཞིག་སྡོང་པོའི་སྟེང་དུ་གོག་བགྲོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད།

དོམ་ཞིག་ག་ལེར་ཡོང་ནས། ཤིང་ལྤགས་ཀྱི་སྟེང་དུ། སྡེར་མོ་བརྡར་ནས་རྣོ་པོ་བཟོ་གོ་ཡོད།